Ostoja parowozu
Ostoja parowozu Pt47

Ostoja jest elementem będącym niejako podstawą całej konstrukcji parowozu, można powiedzieć że jest czymś na kształt kręgosłupa maszyny. Do niej są umocowane wszystkie najważniejsze podzespoły takie jak zestawy kołowe, kocioł, silnik parowy, urządzenia cięgłowo-zderzne i jeszcze masa innych rzeczy.

W początkach historii kolei ostoje parowozów były drewniane, obijane blachą. Łatwo się domyślić żę zbyt wytrzymałe to one nie były. Dlatego wkrótce zaczęto stosować ostoje blaszane łaczone nitami i/lub śrubami. Boczne ściany ostoi (ostojnice) umieszczano po zewnętrznej stronie kół (ostoja zewnętrzna) lub pomiędzy kołami (ostoja wewnętrzna), tak jak w większości konstrukcji parowozów. Niekiedy stosowano konstrukcję mieszaną - ostoję częściowo zewnętrzną i częściowo wewnętrzną, na przykład osie wiązane były osadzane w ostoi wewnętrznej a toczne w zewnętrznej.

W latach pięćdziesiątych XIX wieku w USA zaczęły się rozpowszechniać ostoje belkowe z elementów kutych. Były budowane z kutych stalowych belek o grubości czasem nawet ponad 100 mm. Były one lepsze od ostoi blaszanych, ponieważ mogły być niższe przez co zyskiwano miejsce na większy kocioł lub wygodniejszy dostęp do cylindrów wewnętrznych. W Europie zaczęły się one pojawiać pod koniec XIX wieku i często z przodu lub z tyłu były łączone z częściami ostoi blaszanej.

Na początku XX wieku pojawiły się w Stanach Zjednoczonych ostoje jednolite spawane ogniskowo, ale wkrótce zastąpiono je ostojami odlewanymi ze stali, najpierw łączonymi z kilku elementów, potem odlewanymi jako całość wraz z blokami cylindrów. Takie ostoje były w Europie stosowane niezwykle rzadko. Tutaj "karierę" zrobiły ostoje blachownicowe spawane. Były one lżejsze i sztywniejsze od belkowych, dlatego dość szybko je wyparły.

Dla zmniejszenia ciężaru w ostojnicach wykonuje się wykroje. Wykroje na łożyska osiowe były od dołu zamknięte przykręcanymi zworami. Poprawiają one sztywność ostoi i zabezpieczają zestawy kołowe przed wypadnięciem, np przy podnoszeniu parowozu. Ruch pionowy maźnic w wykrojach umożliwiają staliwne lub blachowe prowadnice obejmujące brzegi wykrojów. Na poprzecznicach umieszczone są wsporniki kotła. Muszą one umożliwiać swobodne wydłużanie się temperaturowe kotła. Kocioł montuje się "na sztywno" za pomocą śrub tylko do dźwigara poddymnicowego, który może być blaszany lub odlewany, często jako jeden element razem z poprzecznicą. Pozostałe wsporniki kotła stanowią elastyczne blachy wahadłowe przymocowane do poprzecznic i do walczaka kotła. Stojak podparty jest na ślizgach bocznych i środkowych, w nowocześniejszych parowozach wykonanych jako wałkowe.