Forum dyskusyjne

Zakładm ten temat z myślą o opisawaniu zasad oznaczania parowozów, poniżej niektóre europejskie systemy.

Szwajcaria - SBB CFF FFS

Pierwsza litera
A - Lokomotywa normalnotorowa o prędkości maksymalnej powyzej 80 km/h
B - Lokomotywa normalnotorowa o prędkości maksymalnej 70-80 km/h
C - Lokomotywa normalnotorowa o prędkości maksymalnej 60-65 km/h
D - Lokomotywa normalnotorowa o prędkości maksymalnej 45-55 km/h
E - Lokomotywa manewrowa/tendrzak
G - Lokomotywa wąskotorowa
H - Lokomotywa z napędem zębatym
HG - Lokomotywa wąskotorowa, zębata.

Dla tendrzaków po dużej literze dopisuję się małą literę: a/b/c/d oznaczającą prędkość maksymalną tak jak dla lokomotyw z tendrem. Np. Ed 5/5 to tendrzak o pięciu osiach napędnych i prędkości maksymalnej 45 do 55km/h.

Po oznaczeniu literowym następuje oznaczenie układu osi w systemie graficznym (zwanym także szwajcarskim) np. 4/5; 2x3/3; 3/4+3/3; itd.
----------------------------------------------------------------------------------------------------
System niemiecki DRG/DRB,
parowozy
01-19 pośpieszne, z tendrem
20-39 osobowe, z tendrem
40-59 towarowe, z tendrem
60-79 pośpieszne i osobowe tendrzaki
80-96 tendrzaki towarowe
97 zębate
98 koleji lokalnych
99 wąskotorowe

Oprócz tego do każdej serii przypisany jest układ osi,
01, 02, 03, 04 - 2C1 (231)
05 - 2C2 (232)
06 - 2D2 (242)
07, 08, 09, 10, 11 - wolne
12.0, 12.1 - 1D2 (142)
12.2 - 2D1 (241)
12.7 - 1B (120)
13 - 2B (220)
14 - 2B1 (221)
15 - 1C1 (131) (niedoszłe 2B2 (222))
16 - 1C1 (131), 1C2 (132)
17 - 2C (230)
18, T18 - 2C1 (231)
19 - 1D1/1Do1 (141)
20, 21, 22 - wolne
23 - 1C1 (131)
24 - 1C (130)
25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32 - wolne
33 - 2D (240)
34 - 1B (120)
35 - 1C1 (131)
36 - 2B (220)
37 - 1C (130)
38 - 2C (230)
39 - 1D1 (141)
41 - 1D1 (141)
42, 43, 44 - 1E (150)
45 - 1E1 (151)
50 - 1E (150)
51 - 1CC (130+030)
52 - 1E (150)
53 - C (030)
54 - 1C (130)
55 - D (040)
56 - 1D (140)
57 - E (050)
58 - 1E (150)
59 - 1F (160)
60 - 1B1 (121)
61 - 2C2 (232) i 2C3 (233)
62 - 2C2 (232)
64 - 1C1 (131)
65, 66, 67 - wolne
68 - 2D2 (242)
69 - 1A1 (111)
70 - 1B (120)
71 - 1B1 (121)
72 - 2B (220)
73 - 1B2 (122)
74 - 1C (130)
75 - 1C1 (131)
76 - 2C (230)
77 - 1C2 (132)
78 - 2C2 (232)
79 - CC (030+030)
80 - C (030)
81 - D (040)
82, 83 - wolne
84, 85 - 1E1 (151)
86 - 1D1 (141)
87 - E (050)
88 - B (020)
89 - C (030)
90 - C1 (031)
91 - 1C (130)
92 - D (040)
93 - 1D1 (141)
94 - E (050)
95 - 1E1 (151)
96 - DD (040+040)
----------------------------------------------------------------------------------------
Francja - SNCF

Oznaczenie SNCF składa się z układu osi w systemie frnacuskim (np.232) litery porządkowej (np. kolejno 220A, 220B itd.) jeżeli tendrzak przed literą porządkową jest "T" np. 040TA, 040TB, 040TC itd.)
----------------------------------------------------------------------------------------

Powyższe zestawienie serii lokomotyw niemieckich pomija różne ciekawe przypadki.
Np. serie 07 i 08 są wskazane w powyższym poście jako nie wykorzystane - tymczasem jeżdziły pod nimi w NRD pośpiechy pochodzenia francuskiego, fakt, że pojedyńcze egzemplarze (07 1001 - pacific ex 231E18 SNCF, ex 3.1188 NORD, ex 3557 Paris-Orleans, prod. Belfort 6507/1912; 08 1001 - mountain ex 241A21 SNCF ex 241-021 EST, prod. Fives-Lille 4696/1931); pod nr 10 były dwa ostatnie parowzy zbudowane dla DB, omawiane już na tym zacnym forum.
Tak samo pominięto powojenne tendrzaki 65 i 65^10.
@Daweo:
Czy zestawienie serii DRG i ukłądów osi obejmuje wyłącznie serie przewidziane przed II. wojną światową? Jeżeli tak, to w porządku.
Przy czytaniu literatury mozę sie rpzydać zestawienie różnych systemów oznaczania ukłądó osi mozę się przydać zestawienie ich. Takie zestawienia są np. w Atlasie parowozów P. Terczyńskiego; teraz namierzyłęm w Wikipedii:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Uk%C5%82ad_osi_lokomotywy

Serie parowozów we Włoszech (FS) na podstawie: http://www.duegieditrice.it/tuttotreno/disegni-locomotive.htm#
120 - 1`B
136 - 1`B
140 - 1`B
155 - 1`B
164 - 1`B
170 - 1`B
183 - 1`B
185 - C
190 - C
200 - C
203 - C
206 - C
215 - C
255 - C
260 - C
265 - C
268 - C
290 - C
310 - C
320 - C
380 - C
385 - C
388 - C
390 - C
391 - C
410 - D
420 - D
450 - D
451 - D
470 - E (z kabiną w tendrze, bezpośrednik link: http://www.duegieditrice.it/tuttotreno/disegni-locomotive/images/tav073-470.gif )
500 - 2`B
510 - 2`B
530 - 2`B
540 - 2`B
545 - 2`B
550 - 2`B
552 - 2`B
560 - 2`B
600 - 1`C
625 - 1`C
630 - 1`C
640 - 1`C
650 - 2`C
656 - 2`C
660 - 2`C
666 - 2`C
670 - 2`C (Tender kabinowy/Cabforward)
680 - 1`C1`
690 - 2`C1`
720 - 1`D
730 - 1`D
740 - 1`D
745 - 1`D
750 - 2`D
Tendrzaki:
800 - B (kocioł pionowy, link http://www.duegieditrice.it/tuttotreno/disegni-locomotive/images/tav134-800.gif a także http://www.duegieditrice.it/tuttotreno/disegni-locomotive/images/tav135-800.gif )
801 - B
802 - B1
803 - B1
805 - 1B
813 - C
816 - C
817 - C
821 - C
825 - C
827 - C
829 - C
830 - C
835 - C
848 - C
849 - C
850 - C
851 - C
870 - C
875 - 1`C
885 - C
895 - D
898 - C
900 - C1`/C
902 - 1`C
905 - 1`C
910 - 1`C1` (posiadająca charakterystyczne zbiorniki na wodę w postaci "niedomkniętego pierścienia" tj. z przodu kotła i po jego bokach: http://www.duegieditrice.it/tuttotreno/disegni-locomotive/images/tav171-910.gif )
950 - 2`C2`
980 - C, zębaty

Według http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Locomotive_classification--Colvin_1906--300dpi.jpg
(Uwaga dotyczy parowozów SPRZED 1906).
Klasyfikacja parowóz z członem "Forney" (prawdopodobnie tendrzaków):
OOoo - Forney Original (spotkałem również "Forney", "FourCoupledForney" i "4CoupledForney")
OOOoo - Forney Six Coupled (spotkałem również "6CoupledForney" i "SixCoupledForney")
ooOo - Forney Single (czym to się różni od zwykłego Single, tylko tym że jest tendrzakiem?)
oOOoo - Forney Mogul (nie widzę powiązania ze zwykłym Mogul oOOO, no może jedna oś toczna z przodu, ale czy w takim razie jeżeli przed zwykłąd nazwą postawimy słowo Forney to wtedy należy skreślić ostatnią oś napędną i dopisać dwie toczne? np. Centipede to oOOOOOO, bo dopisaniu Forney, będzie ForneyCentipede oOOOOOOoo? (a może być także trójosiowy wózek z tyłu: oOOOOOOooo?, w końcu Foreny były w wersji zarówno z wózkiem z dwoma osiami z tyłu, jak i trzema, poza tym oOOOOOOoo ma już swoją nazwę "Capartic"), ciekawe czy możliwe są połączenie z dwuosiwym wózkiem z przodu, wtedy na przykład ForneyElGobernador (równoważne z ForneyMastodont, Forney14Wheeler, ForneyFourteenWheeler) oznaczałoby ooOOOOOoo lub ooOOOOOooo (odpowiednio 252T i 253T), żaden z tych układów chyba nie ma dla siebie nazwy?)
oOOooo - Forney Suburbs (domyślam się że może być takie coś jako "14CoupledForneySuburbs" czyli oOOOOOOOooo, aczytelniej: 1`G3` lub 173).

Błędy: Stwierziłem że FrneyCentipede to oOOOOOOoo / oOOOOOOooo, a miałem na myśli oOOOOOoo/oOOOOOooo. Dalej dedukując to dobrze napisałem że 162T to Centipede, ale k`jasności jeżeli napisałbym 152 to byłby to "Texas".
ForneyElGobernador (...) powinny być 242T i 243T, a nie 252T i 253T.

Amerykańskie nazwy układów osi (+schematy), tabela:
http://www.lsol.com/library/lundquist/lundquist.xls

Starofrancuski system oznaczania układów osi (nigdy wcześniej się z nim nie spotkałem):
http://free.of.pl/p/parowozy/seryjne/uklad_osi.html
Można by uznać to w jakimś sensie za odwrotność systemu niemieckiego, bowiem w systemie niemieckim używanu wielkich liter by oznaczać osie napędne, zaś cyfr dla osi tocznych, tu jest odwrotnie, ale jeżeli chodzi o osie toczne to używano symbolów:
P - 1oś - (od wł. prima - pierwsza)
B - 2oś - bis
T - 3oś - ter
W systemie tym podobnie jak w niemieckim jeżeli nie było osi tocznych pozostawiano wolną pozycję (np. niem. 2`F = starofranc. B6). Sądząc po autorze opracowania (Wilhelm Mozer, na stronie jest błąd: "WilCHelm"), to system ten był używany przed I wojny światowej (przed 1914?), jednak nie sądze aby opracowano go jeszcze w XIXw. Większość systemów takich powstała w pierwszym dziesięcioleciu XXw. (z wyłączeniem systemu ułamkowego(zw. szwajcarskim)* i Whyte`a z 1900r.). Pytanie jaka spółka francuska użyła systemu starofrancuskiego, gdzie się on rozpowszechnił i w jakim roku został wprowadzony.

* - http://de.wikipedia.org/wiki/SBB_Ed_2x2/2
W tekście nie ma wzmianek o innym (wcześniejszym) oznaczenie, zaś parowóz zbudowano w 1893, co oznacza że w tym roku system ten był już powszechnie używany. Zaryzukuję że system ułamkowy (szwajc.) został opracowany jako pierwszy.

System czeski wskazuje między innymi nacisk na oś, ale jakie będzie oznaczenie kiedy nacisk na oś można zmienić (np. jak w niemieckiej BR41)?

System czeski wskazuje maksymalny nacisk na oś. W końcu naciski poszczególnych osi potrfią się dość znacząco róznić. A wprzypadku tendrzaków, wskutek zużycia wody i węgla ciężar całego parowozu, a tym samym naciski osiowe też się zmieniają.